‘Salgın önlemleri yeniden devrede, destekler de sürmeli…’

Corona ile mücadelede yeni önlemlerin hayata geçirildiğini hatırlatan İzmir
Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (İESOB) Başkanı Zekeriya Mutlu,
‘Ramazan ayı itibarıyla pek çok meslek kolunda faaliyeti durdurma veya
sınırlandırma tedbirleri uygulanıyor. 17 Mayıs’a kadar yeme içme sektörü
yeniden paket servise döndü. Kahvehane, kafe, çay bahçesi, internet kafe, düğün
salonu, hamam, sauna, güzellik merkezi salonları gibi işyerleri ise kapalı olacak.
Sınırlandırmaların sürdüğü bir süreçte esnaf kesimine yönelik desteklerin de
devam ettirilmesi gerekiyor’ dedi.
Son tedbirlerin esnafın belini biraz daha büktüğünü belirten Başkan Mutlu, ‘Bir
yılı aşkın süredir yaşanan süreçten olumsuz yönde en fazla esnaf sanatkarlarımız
etkilenmiş, mevcut sorunları daha da ağırlaşmıştır. Faaliyetlerimiz durdurulmuş
veya sınırlandırılmış, çalışabilen üyelerimiz ise insanların tüketimlerini kısması
nedeniyle büyük iş kaybına uğramışlardır.
Delik büyük yama küçük
Sürecin başından itibaren Birliğimiz sokak çalışmaları ve rakamlarla
desteklenmiş, Esnaf Sanatkarların Pandemi Süreci’ndeki durumunu içeren 600
sayfalık bir kitap hazırlamış, ülke yöneticileri başta olmak üzere tüm yetkililere
iletmiştir.
Taleplerimizin bir bölümü cevap bulmuştur. Hükümetin hayata geçirdiği
desteklerin çoğunun kitabımızda yer alan taleplerimizi karşılamaya yönelik
olduğunu görüyoruz. Kuşkusuz bu destekler yaralarımızı sarmaya, açılan
delikleri kapatmaya yetmese de bir nebze olsun nefes almamıza vesile olmuştur.
Neticede salgın sürmektedir, destekler de artarak devam ettirilmelidir.’ diye
konuştu.
Sorunlar-Beklentiler
Son tedbirlerin yeni desteklerle birlikte hayata geçirilmesini isteyen Mutlu,
‘Vaka ve kayıp sayısının artması bizleri de endişelendiriyor. Bu nedenle alınan
önlemlere büyük özveri ile uyuyoruz. Bir seneden uzun süredir hiç kepenk
açmayan üyelerimiz olmasına rağmen esnaf kesimi işini kaybetme pahasına
toplum sağlığı için üzerine döşen ödevleri yerine getirmeye devam ediyor.
Dolayısıyla fedakarlıklarda bulunan esnaf sanatkarlarımıza yönelik yeni
desteklerin hayata geçirilmesi bir zorunluluk haline gelmiştir. Bu noktada;
-Kısa çalışma ödeneğinin sonlandırılması yanlış olacaktır. Sektörlere yeni
kapanma önlemleri getiriliyorsa, kısa çalışma ödeneğinin de uzatılması gerekir
ki, üyelerimiz de yanlarında çalışanlara kol kanat germeye devam etsin.

-Üyelerimiz gelecek kaygısı yaşamaktadır. Esnaf sanatkarlar nakdi yardımlardan
yeterince yararlanamadı, kredilerle borçlandı, iş potansiyelini kaybetti, borcu
borçla öder hale geldi. Kirasını, vergisini, elektriğini vb ödemelerini yerine
getiremiyor. Üstelik sürecin ne zaman biteceğini de kimse bilmiyor. Salgın bitse
bile bu sıkıntıların ardından esnafın kendine gelebilmesi çok zor olacaktır.
Bu şartlarda, devletin esnaf kesimine uygun şartlarda finans desteği sağlaması
elzemdir. Üyelerimiz yeniden ayağa kalkabilmek için, bir kaç yıl geri ödemesiz,
uzun vadeli, düşük faizli bir Toparlanma Desteği’ne ihtiyaç duymaktadırlar.
Adilane uygulanmalı
-Sokağa çıkma yasaklarının olduğu günlerde, hipermarketlerin sokak aralarına
kadar giren şubelerinin çalışması haksız rekabet yaratmaktadır. Hafta sonu
kısıtlamalarında fırın, kasap, manav, şarküteri gibi temel ihtiyaçları satan bazı
işyerlerimiz açıkken diğer üyelerimiz çalışamamaktadır. Oysa 3 harfli mağazalar
olarak tabir edilen bu şubelerde, ayakkabıcı, tuhafiyeci gibi çalışmasına izin
verilmeyen esnafımızın ürünleri de satılabilmektedir.
Önerimiz, kısıtlamalı günlerde bu mağazalarda da temel ihtiyaç dışında kalan
tüm ürünlerin satışının (alkollü içkilerde olduğu gibi) yasaklanmasıdır. İşyerini
açamayan üyemizin sattığı ürünler, sınırlı günlerde bu mağazalarda da
satılmamalı, yasaklar adil şekilde uygulanmalıdır.
-Neredeyse işyeri kirasına yakın bedellere ulaşan katı atık faturalarına artık
kesin bir çözüm getirilmelidir. Katı atık devletin koyduğu bir bedeldir. Katı atık
bedelinin alışveriş merkezi veya hastane gibi büyük kapasiteli yerlerden
alınması normaldir. Ancak temizlik vergisi veren ve işyeri uzun süredir kapalı
olan küçük işletmenin veya ayakkabı satan bir esnafın katı atık bedelinden ya
muaf tutulması ya da sembolik bir ödeme yapması daha doğru olacaktır.
-Sokağa çıkma yasağı ve seyahat kısıtlamaları nedeniyle yurt içi ve yurt dışı
piyasalarında oluşan talep daralmasından ötürü pek çok meslek kolu önemli iş
kaybına uğramakta, üretimin daralması / arz talep uyuşmazlığı gibi nedenlerle
hammadde tedariklerinde büyük sorunlar yaşanmaktadır.